Benodigde weerstandscapaciteit
Risico's
Alvorens tot identificatie van de risico’s over te gaan zullen deze eerst geïnventariseerd worden. Op basis van deze inventarisatie wordt een lijst samengesteld met onderkende risico’s. Deze risico’s zullen geanalyseerd en beoordeeld worden.
1.1 Analyse en beoordeling
Voor de analyse en beoordeling van de risico’s is er een indeling gemaakt op basis van kansklassen en financiële gevolgen. Dit betekent dat we elk risico vertalen in geld.
In onderstaande tabel worden de kansklassen toegelicht:
Klasse | Risicopercentage |
---|---|
hoog | 75 |
midden | 50 |
laag | 25 |
zeer gering | 10 |
De indeling in de klassen is door de organisatie bepaald op basis van ervaring en verwachtingen. De klasse geeft aan hoe groot de kans is dat het risico zich voordoet. De klasse "zeer gering" is voorbehouden aan het specifieke risico bij de gegarandeerde leningen. Hoewel hier een zeker risico gelopen wordt, is dat risico door de gelaagdheid van de waarborgen, voor de gemeente Someren uiteindelijk uiterst miniem.
1.2 Beheersing risico's / monitoring
Vooruitlopend op een inventarisatie van alle bestaande risico's zijn de belangrijkste hiervan in beeld gebracht en nader gekwantificeerd op basis van genoemde uitgangspunten. Daarnaast zijn de beheersmaatregelen voor de diverse risico's nader omschreven. Een en ander is samengevat in onderstaande tabel.
Bedragen x 1.000 | ||||
Risico | Omschrijving | Beheersmaatregel | Risico-score | Financieel effect (kans x maximaal gevolg |
---|---|---|---|---|
Economische Ontwikkelingen/ onzekerheid financiële positie gemeenten. | Het risico bestaat dat bij economische achteruitgang de inkomsten afnemen terwijl andere uitgaven toenemen. Enkele specifieke risico's (grondexploitatie en bijstandsuitgaven zijn afzonderlijk benoemd. | Actuele informatiever- strekking via P&C-cyclus (Planning & Control), tijdig opstarten project bezuinigingen, actuele ontwikkelingen nauwlettend volgen. | hoog | 750 |
GR Werkbedrijf Atlant de Peel (Senzer) | Senzer wendt haar eigen reserves aan voor het afdekken van tekorten met ingang van 2019. De weerstandscapaciteit van Senzer wordt daarmee in 2021 nihil. Dit betekent dat alle risico's worden doorgelegd naar de deelnemende gemeenten. Het aandeel van Someren in de totale risico's bedraagt 4,39% (gelijk aan het percentage van de bijdrage algemene middelen aan Senzer). De risico’s zijn gespecificeerd en toegelicht in de begroting 2021 van Senzer. | In tussentijdse rapportages inzicht geven in stand van zaken/ontwikkelingen. | hoog | 150 |
Arbitrage Attero – gewesten Noord-Brabant | De gewesten in de provincie Noord-Brabant hebben met Attero Zuid B.V. aanbiedingscontracten afgesloten voor wat betreft het brandbaar huishoudelijk restafval die eindigden op 1 februari 2017. De gewesten dienden aan de verwerker een minimale hoeveelheid restafval van 510 kTon aan te leveren. Momenteel loopt een door Attero aangespannen arbitrage tegen de gewesten, omdat zij in 2015 tot einde contract te weinig afval hebben aangeleverd en de gewesten de facturen voor de naheffing niet hebben betaald | Arbitragezaak | hoog | 95 |
Kosten externe inhuur (o.a. door ziekteverzuim) | Het risico dat door extra werkzaamheden of vervanging wegens langdurige ziekte de kosten van externe inhuur niet opgevangen kunnen worden binnen de lopende begroting. | Bewaking via P&C cyclus. Onderuitputting personele kosten versus inhuur. | midden | 100 |
Projecten | Pre contractuele fase, tijdsdruk, technische | Formaliseren en bewaken interne procedures. | midden | 500 |
Juridisering samenleving/niet tijdig verstrekken van informatie. | Burger is mondiger, claimcultuur. Met juridische procedures zijn hoge kosten gemoeid. | Formaliseren en bewaken interne procedures. | midden | 500 |
Afhankelijkheid ICT | Tijdige beschikbaarheid juiste ICT middelen: | Formaliseren en bewaken interne procedures. Up-to-date houden integraal beveiligingsplan en optimaliseren uitwijkmogelijkheden. | hoog | 750 |
Beheer openbare ruimte | Door bezuinigingen op de beheerbudgetten openbare ruimte (wegen, groen, Openbare Veiligheid, riolering, straatmeubilair, speelvoorzieningen, hondenuitlaatvoorzieningen) kan kapitaalvernietiging van de waarde van de openbare ruimte ontstaan. Vb.: niet tijdig vervangen bovenste lagen van asfaltwegen, waardoor de fundering van de weg beschadigt, of niet tijdig snoeien waardoor te grote wonden ontstaan en daardoor verkorting levensduur bomen. Ook stijgt de kans op schadeclaims van burgers. | Adequate afhandeling klachten en up-to-date houden onderhouds-plannen. | laag | 125 |
Leningen u/g en garantieverstrekkingen | De gemeente staat garant voor circa 40 mln aan leningen. Bij een eventueel faillissement van één van de partijen bestaat het risico dat de instelling het opgenomen geld niet kan terugbetalen of dat de gemeente als garant-steller het restantbedrag van de lening inclusief rente en kosten moet betalen. Veruit het grootste deel van de leningen (90%) heeft betrekking op de achtervang-positie WSW (Waarborgfonds Sociale Woningbouw) die wij als gemeente innemen. Een achtervang is een andere rol dan een directe garantstelling met een substantieel lager risicoprofiel. Voor de bereke-ning van het risicoprofiel wordt om deze reden uitge-gaan van 25% van het totale bedrag. | Interne procedures m.b.t. verstrekken van geldleningen, jaarlijkse controle op saldo geldleningen en garantieverstrekkingen met de diverse partijen, Waarborgfonds Sociale Woningbouw (2e achtervang). | Zeer gering | 1.000 |
Calamiteiten | Calamiteiten, rampen met een grote impact en schade op de Somerense bevolking. | Het actueel houden van het beschikbare rampenplan. Regelmatig overleg met keten-partners (politie, brand-weer, deelname aan vaccinatieprogramma's. | laag | 250 |
Sociaal Domein als gemeentelijke taak | Voor de uitvoering van het sociaal domein zijn gemeenten verantwoordelijk. De van rijkswege toegekende middelen zijn in toenemende mate ontoereikend waardoor financiële risico's op. Kosten lopen steeds verder op zonder dat hiervoor extra rijksmiddelen tegenover staan. In het huidige financiële beleid worden risico's afgedekt door algemene reserves voor zover sprake is van (incidentele) tekorten. | In tussentijdse rapportages inzicht geven in stand van zaken/ontwikkelingen. | midden | 1.125 |
Verstrekking lening BNG Bank | Aan de BNG is een lening verstrekt waardoor jaarlijks een bedrag van € 0,5 mln. aan rente-inkomsten wordt gegenereerd. Bij voortijdige aflossing door de BNG zal compensatie moeten worden gevonden voor de wegvallende rente-inkomsten. | Ontwikkelingen bij de BNG Bank nauwlettend volgen. | hoog | 360 |
Herverdeling algemene uitkering uit het Gemeentefonds | De juiste gevolgen zijn nog steeds niet duidelijk. Waarschijnlijk zal er pas eind 2020 meer duidelijkheid komen. Wel zijn de voorlopige uitkomsten van de herijking bekend. Met name (kleinere) plattelandsgemeenten zouden er in het nieuwe verdeelmodel fors moeten inleveren (5% tot 10%). Voor onze gemeente vertegenwoordigt elke procentuele verlaging een bedrag van 240.000,-. Inmiddels is besloten de herijking uit te stellen naar 2022 in afwachting van de resultaten van het ingelaste onderzoek. Het onderzoek zal moeten uitwijzen wat de achterliggende oorzaken zijn van de herverdeeleffecten. | Vanuit de plattelandsgemeenten zijn diverse acties ondernomen om het ministeriële standpunt te herzien. Vooralsnog zonder zichtbaar resultaat. Wij blijven de berichtgeving nauwlettend volgen. | hoog | 1.125 |
Coronavirus ( excl sociaal domein) | Het COVID-19 (Corona) virus heeft naar verwachting effect op veel beleidsterreinen van onze begroting 2021 en mogelijk voor de jaren daarna. Hoe groot de financiële impact zal zijn is nu onmogelijk te bepalen. Bij de 1e inventarisatie ( juli 2020) wordt voor 2020 een negatieve impact van ruim € 400.000 verwacht. | We monitoren onze risico’s en die van onze partners voortdurend. Onze organisatie loopt geen risico voor de continuïteit. We bewaken onze liquiditeitspositie goed en nemen zo nodig maatregelen om onze taken gedurende deze crisis zo goed mogelijk te blijven uitvoeren. De rijksoverheid heeft bijdrage ter beschikkend gesteld en ook toezeggingen gedaan. Voorlopig gaan we uit van een goede compensatie met maximaal 25% voor eigen rekening. | hoog | 75 |
Coronavirus Sociaal Domein | Het COVID-19 (Corona) virus heeft naar verwachting effect op Sociaal Domein van onze begroting 2021 en mogelijk voor de jaren daarna. Hoe groot de financiële impact zal zijn is nu onmogelijk te bepalen. Voor de TOZO regeling is in 2020 € 3.900.000 als rijksbijdrage ontvangen en aan de Peelgemeenten ter beschikking gesteld. De invloeden op het sociaal domein van zorguitval en inhaaleffecten zijn nog niet duidelijk. Het budget voor 2021 is ruim € 7.100.000. We gaan uit van een maximale invloed van 10% | We monitoren onze risico’s en die van onze partner de Peelgemeenten voortdurend. De rijksoverheid heeft bijdragen ter beschikkend gesteld en ook toezeggingen gedaan. Voorlopig gaan we uit van een goede compensatie met maximaal 25% voor eigen rekening | hoog | 532 |
Totaal | 7.437 |